Làng cổ Đường Lâm là ngôi làng đầu tiên được trao bằng Di tích lịch sử văn hoá tại Việt Nam. Nơi đây vẫn còn vẹn nguyên nét nghệ thuật, kiến trúc của một làng cổ vùng châu thổ sông Hồng. Vậy làng cổ Đường Lâm có gì? Hãy cùng khám phá về địa điểm này qua bài viết dưới đây nhé.
Contents
Giới thiệu sơ lược về làng cổ Đường Lâm
Năm 2006, Đường Lâm trở thành ngôi làng đầu tiên được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Xét về mặt bảo tồn lịch sử văn hóa nghệ thuật cũng như quy mô kiến trúc, làng cổ Đường Lâm chỉ xếp sau Phố cổ Hội An và Phố cổ của Hà Nội. Hàng năm, nơi này thu hút trung bình từ 120.000 đến 130.000 du khách, trong đó có tới 7.000 người nước ngoài.
Làng cổ Đường Lâm ở đâu?
Ngôi làng này nằm ở thị xã Sơn Tây, huyện Sơn Tây, Hà Nội, chỉ cách trung tâm Hà Nội 44km. Làng cổ mang những nét đặc trưng của một làng quê thuần nông với gốc đa cổ thụ, giếng nước, sân đình, cùng hàng trăm ngôi nhà cổ có niên đại 100 năm đến 400 năm.
Sở hữu những giá trị văn hóa thú vị cùng cảnh quan, kiến trúc đặc trưng cho một vùng quê châu thổ sông Hồng, làng Đường Lâm từ lâu đã trở thành điểm du lịch nổi tiếng ở thủ đô.
Lịch sử làng cổ Đường Lâm
Theo những tài liệu nghiên cứu về lịch sử, Đường Lâm từng là nơi cư trú của người Việt cổ từ thời văn hóa Phùng Nguyên, Đông Sơn. Đây cũng là quê hương của hai vị vua Phùng Hưng (761-802) và Ngô Quyền (808-944), đồng thời cũng là nơi sinh ra của Tiết độ sứ Giang Văn Minh – nhà ngoại giao xuất sắc cuối thế kỷ 16, đầu thế kỷ 17.
Trong một cuộc khai quật năm 1971, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những di vật bằng đá từ thời Hùng Vương trong làng. Một cuộc khảo sát do Viện Việt Nam học và Khoa học Phát triển thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Showa của Nhật Bản đồng tổ chức, bước đầu kết luận rằng Đường Lâm có thể là nơi sinh sống của người thuộc nền văn hóa Phùng Nguyên có niên đại khoảng 4.000 năm trước kia.
Xã Đường Lâm là nơi có hàng loạt di tích đã được xếp hạng như: Đền thờ Phùng Hưng, Lăng Ngô Quyền, Đền thờ Giang Văn Minh, đình Mông Phụ, chùa Mía…
Tour du lịch làng cổ Đường Lâm có những gì?
Đến với làng cổ Đường Lâm, bạn có thể có những trải nghiệm thú vị với nhiều hoạt động như sau.
Ngắm kiến trúc của cổng Làng Mông Phụ
Đây là chiếc cổng cổ duy nhất còn lại đến ngày nay ở Đường Lâm. Cổng làng được xây dựng từ thời Hậu Lê, có kiến trúc khác biệt so với cổng làng truyền thống, giống như một ngôi nhà hai mái dốc, có cột chống, mái lợp theo kiểu “thượng gia hạ đình” (phía trên là nhà rường, bên dưới là cổng). Cổng Mông Phụ cùng với cây đa, bến nước, đầm sen tạo nên một khung cảnh đặc trưng của làng quê Bắc Bộ xưa.
Đình Làng Mông Phụ
Ngôi đình này được xây dựng gần 380 năm về trước trên khu đất trung tâm của làng, rộng khoảng 1800m2. Thiết kế của ngôi đình mang đậm phong cách Việt – Mường, mô phỏng kiến trúc nhà sàn sàn gỗ trên nền đất. Đình gồm hai tòa đại bái (đình trước) và hậu cung (đình sau). Chánh điện được dựng bằng 48 cột gỗ, trên mỗi đầu cột đều chạm khắc nhiều hoa văn rồng phượng.
Bên trong đình có nhiều hoành phi. Nổi bật nhất là bức “Dũng cảm cả tưởng” do vua Thành Thái ban tặng. Nơi đây còn lưu giữ nhiều giá trị kiến trúc, văn hóa độc đáo hấp dẫn du khách.
Miếu Thám Hoa Giang Văn Minh
Đây là ngôi miếu được xây dựng từ thời vua Tự Đức để thờ và ghi nhớ công lao của Thám hoa Giang Văn Minh. Ngôi miếu này quay mặt về hướng Nam, kiến trúc theo hình chữ “nhị”. Ngày nay, nó đã trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách muốn tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và cũng là nơi giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.
Thăm những ngôi nhà cổ
Làng cổ Đường Lâm có đến 956 ngôi nhà cổ, trong đó có nhiều ngôi nhà được xây dựng vào những năm 1649, 1703, 1850… Những ngôi nhà cổ này được làm từ những vật liệu truyền thống như đá ong, gỗ xoan, tre, nứa, gạch đất nung, ngói… với 5 gian hoặc 7 ngăn.
Ngoài ra ngôi làng còn rất nhiều những chiếc giếng cổ tồn tại đến ngày nay. Trước đây, giếng làng là nơi người dân lấy nước sinh hoạt hàng ngày, do vậy chúng thường được đặt ở nơi cao ráo, thoáng mát, gần đình, chùa hoặc trung tâm làng.
Đền Phùng Hưng
Đền thờ Phùng Hưng được lập ở nhiều nơi, nhưng ngôi chùa ở làng Đường Lâm là ngôi chùa lớn nhất, có kiến trúc độc đáo gồm Tả – Hữu Mạc, Đại Bái và Hậu Cung.
Lăng và đền thờ Ngô Quyền
Cách đền Phùng Hưng khoảng 500m là lăng Ngô Quyền. Quần thể đền thờ và lăng mộ Ngô Quyền được xây dựng trên đồi Cấm, trước mặt là cánh đồng lúa rộng lớn và vũng Hùm đổ ra sông Tích.
Đền gồm có Nghi môn, tả mạc, hữu mạc, đại bái (tiền đường) và hậu cung. Phía dưới, cách đền khoảng 100m là lăng mộ vua Ngô xây theo hình 4 mái trên bệ cao có tường bao quanh.
Cách di chuyển đến làng cổ Đường Lâm
Làng cổ đường Lâm chỉ cách trung tâm thành phố Hà Nội 44km, nên việc di chuyển đến đó cũng rất dễ dàng. Bạn có thể lựa chọn một trong các phương tiện để di chuyển như:
Di chuyển bằng xe buýt
Có 3 tuyến xe buýt với các mức giá vé khác nhau từ Hà Nội đến làng cổ Đường Lâm:
- Xe buýt số 71 từ bến xe Mỹ Đình đến bến xe Sơn Tây, giá vé 20.000đ.
- Tuyến 73 từ bến xe Mỹ Đình đi Chùa Thầy giá vé 10.000đ.
- Tuyến 89 từ bến xe Yên Nghĩa đi bến xe Sơn Tây giá vé 9000đ. Từ bến xe Sơn Tây, bạn có thể bắt xe ôm hoặc taxi để đến làng cổ Đường Lâm.
Di chuyển bằng phương tiện cá nhân
Từ Hà Nội, bạn có thể di chuyển bằng xe máy hoặc ô tô đến Đường Lâm khá dễ dàng. Có 2 lộ trình để bạn tham khảo:
- Đi theo đại lộ Thăng Long, rẽ phải tại ngã ba Hòa Lạc, đi theo đường 21 qua Sơn Lộc đến ngã tư giao với đường 32 sẽ thấy biển chỉ dẫn vào Đường Lâm.
- Đi theo đường 32 đến thị xã Sơn Tây, đến ngã ba giao với đường 21 sẽ có lối rẽ vào làng bên tay trái.
Di chuyển bằng xe khách
Bạn cũng có thể lựa chọn xe khách Mỹ Đình – Phú Thọ đi Đường Lâm với thời gian di chuyển khoảng 1h15p.
Nên đến thăm làng cổ Đường Lâm vào thời điểm nào?
Du khách có thể đến thăm làng cổ Đường Lâm vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, mùa lễ hội và mùa lúa chín mới là thời điểm thích hợp nhất để đi du lịch vì nhiều hoạt động thú vị.
Mùa lễ hội tại Đường Lâm
Mùa hội làng Đường Lâm diễn ra vào tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội truyền thống làng Mông Phụ diễn ra từ mùng 4 đến mùng 10, được coi là nghi lễ linh thiêng nhất trong năm. Lễ Thành Hoàng làng được tổ chức tại ngôi đình làng cổ nhất với các nghi thức rước kiệu, cúng lợn, bắt gà… Sau đó người dân trong làng sẽ tham gia các trò chơi dân gian như cờ tướng, đánh vật, bắt gà, bịt mắt bắt vịt… tạo không khí lễ hội vui tươi, rộn ràng.
Khoảng một tuần sau lễ Thành Hoàng làng, lễ hội làng Đông Sàng được tổ chức, cầu cho quốc thái dân an, mùa màng bội thu với nhiều hoạt động hấp dẫn như múa lân, rước nước, tế lễ. Lễ rước bắt đầu từ đình ra bờ sông Hồng với rồng, lân, ngựa, cờ… kéo dài gần một ngày.
Đến với Đường Lâm trong thời gian này, bạn sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội và thưởng thức những đặc sản chỉ có trong dịp lễ hội.
Mùa lúa chín tại làng cổ Đường Lâm
Tháng 5, tháng 6 hàng năm – khi những cánh đồng lúa chín vàng cũng là thời điểm Đường Lâm đón lượng khách du lịch đông nhất. Những con đường ở Đường Lâm đầy lúa và rơm khô tạo nên một khung cảnh làng quê ấm áp, yên bình hiếm có. Đường Lâm đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho những du khách muốn tìm một chuyến du lịch trải nghiệm văn hoá miền Bắc Việt Nam đích thực.
Ăn gì ở làng cổ Đường Lâm, Sơn Tây?
Đến với Đường Lâm, bạn không thể bỏ qua những đặc sản như:
- Gà mía: Trước đây, gà mía là món ăn quý, chỉ dùng để tiến vua hoặc dùng trong các dịp hội làng. Gà mía có chân nhỏ, lông vàng khi luộc chín có da vàng giòn, thịt trắng, thơm ngon. Đến Đường Lâm, bạn nhất định phải thử món ăn đặc biệt này.
- Bánh tẻ: Bánh tẻ Đường Lâm có nhiều điểm khác biệt so với các vùng khác. Ở đây bánh được gói bằng lá dong, thon dài, phần nhân gồm thịt xay, mộc nhĩ.
- Kẹo dồi, kẹo lạc, kẹo vừng: Đây là những loại kẹo truyền thống được làm từ nhiều nguyên liệu rất phổ biến như lạc, đường, mạch nha, mè, bột gạo. Khi ăn kẹo có mùi thơm dịu và vị bùi của vừng, lạc.
Trên đây là những review về làng cổ Đường Lâm. Những giá trị lịch sử, kiến trúc tại nơi đây đã khiến nó trở thành điểm nhấn khi du lịch tại Hà Nội. Hy vọng sau khi đọc xong bài viết, bạn sẽ có được chuyến đi với nhiều trải nghiệm tuyệt vời nhất.
Xem thêm: Làng cổ Phước Tích ở Huế – Nét đẹp cổ kính còn lại nơi cố đô
