Một trong những hiện tượng của thiên nhiên kinh hoàng nhất đó là núi lửa phun trào dung nham nóng chảy lên mặt đất, với lượng lớn, tốc độ nhanh bao phủ trên diện rộng, có thể hủy diệt các vật thể sống, biến cải môi trường đối các vùng ảnh hưởng xung quanh. Hãy cùng tìm hiểu dung nham là gì cũng như những điều thú vị xoay quanh vấn đề này trong bài viết dưới đây nhé.
Dung nham là gì
Dung nham chính là đá nóng chảy trào ra từ núi lửa trong quá trình phun trào. Khi phun trào từ núi lửa, dung nham ở thể lỏng có nhiệt độ khoảng 700 độ C đến 1.200 độ C (khoảng 1.300 độ F đến 2.200 độ F). Mặc dù dung nham khá nhớt, độ nhớt cao hơn nước khoảng 100.000 lần nhưng nó có thể chảy trên một quãng đường dài trước khi đông nguội thành đá, do các đặc điểm của thixotropic và shear thinning trong nó.
Mọi thứ trên đường đi của dòng dung nham sẽ bị hất tung, tiêu diệt, chôn vùi hoặc bốc cháy bởi nhiệt độ cực kỳ nóng của dung nham. Khi dung nham phun trào bên dưới sông băng hoặc chảy trên tuyết, nước tan chảy từ băng tuyết có thể lan rộng trên phạm vi lớn.
Nếu dung nham bị xâm nhập vào vùng nước hoặc nước đi vào ống dung nham, nước có thể sôi lên dữ dội và gây ra một cơn mưa nóng chảy trên khu vực rộng lớn.
Tác hại của dung nham núi lửa
Thiệt hại khi núi lửa phun trào rất dễ thấy, chúng sẽ gây ảnh hưởng đến các hoạt động địa chất khác như động đất. Còn trong quá trình phun trào, trước khi mà các sản phẩm của núi lửa phun lên mặt đất, chúng sẽ bắt đầu cọ xát từ dưới đất lên, tạo ra các cơn chấn động đi kèm theo những tiếng nổ từ nhỏ đến lớn, gây ra các hiện tượng như lở đất, sụt lún hay là nứt đất.
Núi lửa phun trào sẽ làm biến đổi các bề mặt địa hình như dung nham núi lửa sẽ quánh lại, hình thành các dạng địa hình như vòm thoải cao nguyên hay là lớp phủ dung nham. Ngoài ra, núi lửa phun trào còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống của con người, tiêu diệt các vật thể sống.
Nhiệt độ bên dưới bề mặt Trái Đất thật sự rất nóng, càng đi sâu về phía lõi Trái Đất với độ sâu 20 dặm (khoảng 32 km) bên dưới bề mặt, nhiệt độ tại đây nóng đến mức có thể nung chảy gần như tất cả các loại đá. Còn ở tâm Trái Đất, nhiệt độ thậm chí khủng khiếp hơn khi rơi vào khoảng 6.000 độ C.
Những cái chết trực tiếp vì dòng dung nham gây ra là không phổ biến, bởi hầu hết dòng chảy của nó đủ chậm để con người có thể chạy thoát ra khu vực khác một cách dễ dàng. Tuy nhiên, những tử vong và thương tích vẫn có thể xảy ra khi con người tiếp cận gần dòng dung nham đang tiến lên hoặc việc trốn chạy của họ bị ngăn chặn bởi các dòng chảy khác.
Dung nham nóng chảy lên mặt đất, với lượng lớn, tốc độ nhanh, phủ trên một diện rộng, có thể hủy diệt các vật thể sống, biến cải môi trường xung quanh khu vực ảnh hưởng của núi lửa. Nó phủ lấp, làm hư hại các công trình xây dựng giao thông, thủy lợi… cũng như là các tài sản khác do con người tạo ra.
Ngoài ra, dung nham còn gây cháy rừng, biến đổi môi trường sinh thái, hủy diệt, suy giảm tài nguyên sinh học vùng ảnh hưởng, làm tăng tính nhạy cảm của đối với các tai biến xói mòn đất lũ lụt, lũ quét, lở đất…
Dung nham gặp nước thì sao? Dung nham và nước không thể hoà trộn vào nhau. Chúng có thể nổ tung giống y như một quả bom khổng lồ. Chính vì vậy biện pháp an toàn duy nhất khi gặp núi lửa phun trào đó chính là nhanh chóng chạy trốn khỏi khu vực đó.
Tham khảo thêm
Dung nham và nham thạch
Nhắc đến nham thạch người ta nghĩ ngay đến một loại đá được hình thành từ núi lửa với kết cấu xốp và bề mặt có các lỗ nhỏ. Hay nói cách khác nham thạch chính là đá từ dung nham của núi lửa và là những túi rỗng thoáng khí. Khi núi lửa phun trào, dung nham sẽ chảy ra và dần trở thành nham thạch, nhờ nội lực của núi lửa tạo ra nên nham thạch được cho là loại đá mang rất nhiều đặc tính tốt.
Thực tế chứng minh rằng những lỗ nhỏ trên bề mặt nham thạch chính là môi trường sống cho các loài sinh vật, đồng thời nó cũng có khả năng phân hủy một số chất độc hoặc chất hữu cơ trong bể cá.
Trên đây là những chia sẻ về dung nham là gì cùng những kiến thức xoay quanh nó. Nếu thấy bài viết này hay và thú vị, các bạn hãy chia sẻ đến với bạn bè của mình nhé. Đừng quên tiếp tục theo dõi chúng mình để không bỏ lỡ những bài viết mới nhất.
